рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рддाрдХрдд рдоें рдмрджрд▓рдиे рдХे рдЙрдкाрдп

рдЕрди्рдп рд▓ेрдЦ рдкреЭें

 

         рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рддाрдХрдд рдоें               рдмрджрд▓рдиे рдХे рдЙрдкाрдп




рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд╕ाрдзрдиा рдХрд░рддे рд╣ुрдП

рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд╕ाрдзрдиा рдХрд░рддे рд╣ुрдП

рд▓ेрдЦрдХ- рдмрдж्рд░ी рд▓ाрд▓ рдЧुрд░्рдЬрд░

рдкрд░िрдЪрдп

рд╣рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рднीрддрд░ рдХुрдЫ рди рдХुрдЫ рдХрдордЬोрд░िрдпाँ рд╣ोрддी рд╣ैं- рдХुрдЫ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдФрд░ рдХुрдЫ рдЫुрдкी рд╣ुрдИ। рдХрдордЬ़ोрд░ी рдХा рдЕрд░्рде рдпрд╣ рдирд╣ीं рдХि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрд╕рдорд░्рде рд╣ै рдХрдордЬ़ोрд░िрдпाँ рдЕрдХ्рд╕рд░ рд╡рд╣ी рдЬрдЧрд╣ рд╣ोрддी рд╣ैं рдЬрд╣ाँ рд╕ुрдзाрд░, рд╡ृрдж्рдзि рдФрд░ рдЕрд╕рд▓ी рд╢рдХ्рддि рдЙрднрд░ рдХрд░ рдЖрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рд╣рдо рд╕рдордЭेंрдЧे рдХि рдХрдордЬोрд░िрдпाँ рдХ्рдпा рд╣ैं рд╡े рдХैрд╕े рдмрдирддी рд╣ैं рдФрд░ рдЗрди्рд╣ें рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЙрдкाрдпों рд╕े рдХैрд╕े рддाрдХрдд рдоें рдмрджрд▓ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। 

рдХрдордЬोрд░िрдпाँ- рд╕рдордЭрдиा рдФрд░ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдиा-

рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा-

рдХрдордЬ़ोрд░ी рд╡рд╣ рдЧुрдг рдпा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╣ै рдЬो рдЖрдкрдХी рд╕рдлрд▓рддा, рд╕ंрдмंрдзों, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдпा рдЦुрд╢ी рдоें рдмाрдзा рдбाрд▓рддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдмौрдж्рдзिрдХ рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдпा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХिрд╕ी рднी рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै- рдЬैрд╕े рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдХрдоी, рдЖрд▓рд╕्рдп, рд╕ाрдзाрд░рдг рдз्рдпाрди рди рджे рдкाрдиा рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдмोрд▓рдиे рдХा рдбрд░ рд╕рдордп рдк्рд░рдмंрдзрди рдоें рдХрдоी рдЖрджि।

рдХрдордЬोрд░िрдпाँ рдХैрд╕े рдмрдирддी рд╣ैं?

  • рдЬрдирдиिрдп (рдЬीрди/рдкрд░िрд╡ाрд░) рдХाрд░рдг- рдХुрдЫ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рдЖрдиुрд╡ांрд╢िрдХ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ैं рдЬैрд╕े рдоंрджрддा рдпा рдКрд░्рдЬा рдХा рд╕्рддрд░।
  • рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рдХाрд░рдг- рдмрдЪрдкрди рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рд╢िрдХ्рд╖ा, рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдХा рдк्рд░рднाрд╡।
  • рдоाрдирд╕िрдХ рдЖрджрддें рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕- рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рдЖрдд्рдо-рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк, рд╕ीрдоिрдд рдоाрди्рдпрддाрдПँ рдоैं рдРрд╕ा рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा।
  • рдЕрдиुрднрд╡ рдФрд░ рд╡िрдлрд▓рддाрдПँ- рдмाрд░-рдмाрд░ рдиाрдХाрдоी рд╕े рдбрд░ рдФрд░ рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдХрдоी рдмрдиी рд░рд╣рддी рд╣ै।

рд╕्рд╡ीрдХाрд░्рдпрддा рдХा рдкрд╣рд▓ा рдХрджрдо

рдХрдордЬ़ोрд░ी рдмрджрд▓рдиे рдХा рдкрд╣рд▓ा рдХрджрдо рд╣ै рдЙрд╕े рд╕्рд╡ीрдХाрд░рдиा рдмिрдиा рдЖрдд्рдо-рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдХे। рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдиा рдХрдордЬोрд░ी рдХो рд╕्рдеाрдпी рдирд╣ीं рдоाрдирдиा рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЙрд╕े рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░ рдЙрд╕рдХे рдКрдкрд░ рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиा рд╣ै।

рдоाрдирд╕िрдХрддा рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рддाрдХрдд рдмрдиाрдиे рдХी рдиींрд╡

рд╡िрдХाрд╕рд╡ाрджी (Growth) рдоाрдирд╕िрдХрддा рдЕрдкрдиाрдПँ

рдХिрд╕ी рднी рдХौрд╢рд▓ рдпा рдЧुрдг рдХो рд╕ीрдЦрдиे-рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде рд╕ुрдзाрд░ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдоैं рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдирд╣ीं рд╣ूँ рдХी рдмрдЬाрдп рдоैं рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдХे рдмेрд╣рддрд░ рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ूँ рдХрд╣рдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ें। рдпрд╣ рдоाрдирд╕िрдХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЖрдкрдХे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдФрд░ рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХो рдЧрд╣рд░ा рд░ूрдк рджेрддा рд╣ै।

рдЖрдд्рдо-рдХрд░ुрдгा (Self-compassion)

рдЦुрдж рдХे рдк्рд░рддि рджрдпाрд▓ु рд░рд╣ें। рдЬрдм рдЖрдк рдЧрд▓рддी рдХрд░рддे рд╣ैं рд╕्рд╡рдпं рдХो рджंрдбिрдд рдХрд░рдиे рдХी рдмрдЬाрдп рд╕ीрдЦрдиे рдХा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЕрдкрдиाрдПँ। рдЖрдд्рдо-рдХрд░ुрдгा рд╕े рднрдп рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рд░िрд╕्рдХ рд▓ेрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдмреЭрддी рд╣ै।

рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рдмрдиाрдо рдкрд░рдлेрдХ्рд╢рдиिрдЬ़्рдо

рдкрд░рдлेрдХ्рд╢рди рдХी рдЦोрдЬ рдЕрдХ्рд╕рд░ рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рдЫुрдкाрдиे рдпा рдЙрди्рд╣ें рдЕрдирджेрдЦा рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░рдг рдмрдирддी рд╣ै। рдЫोрдЯे, рдиिрд░рди्рддрд░ рдХрджрдо (consistency) рдкрд░ рдз्рдпाрди рджें  рд░ोрдЬ़ рдХे рдЫोрдЯे рд╕ुрдзाрд░ рдмрдб़े рдкрд░िрдгाрдо рджेрддे рд╣ैं।

рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХा рдЖрдХрд▓рди - рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдФрд░ рдк्рд░рднाрд╡ी рддрд░ीрдХा

рдЖрдд्рдо-рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг (Self-audit)

рдПрдХ рд╢ांрдд рд╕рдордп рдиिрдХाрд▓рдХрд░ рдиीрдЪे рджिрдП рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦें:

  • рдоुрдЭे рдХौрди-рд╕ी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпाँ рдмाрд░-рдмाрд░ рдХрдаिрди рд▓рдЧрддी рд╣ैं?
  • рдХिрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдоैं рдЕрд╕рд╣рдЬ рдпा рдбрд░े рд╣ुрдП рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рддा/рдХрд░рддी рд╣ूँ?
  • рдоेрд░े рд░िрд╢्рддों рдпा рдХाрдо рдоें рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╢िрдХाрдпрддें рдЕрдХ्рд╕рд░ рдЖрддी рд╣ैं?
  • рдоेрд░े рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХौрди рд╕े рд╣ैं рдФрд░ рдХौрди-рд╕ी рдХрдоी рдЙрди्рд╣ें рд░ोрдХे рд╣ुрдП рд╣ै?

рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд▓ें-

рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕рдкाрдд्рд░ рдоिрдд्рд░ों, рд╕рд╣рдХрд░्рдоिрдпों рдпा рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рдИрдоाрдирджाрд░ рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдоाँрдЧें। рдкूрдЫें рдоेрд░ी рдХौрди-рд╕ी рдЖрджрддें рддुрдо्рд╣ें рдоेрд░े рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд░ोрдХрддी рдирдЬрд░ рдЖрддी рд╣ैं? рдз्рдпाрди рджें рдХि рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╕рд░рд▓ рд╕ूрдЪрдиा рд╣ै рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдирд╣ीं।

рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рддрдп рдХрд░рдиा (Prioritization)

рд╕рднी рдХрдордЬोрд░िрдпों рдкрд░ рдПрдХ рд╕ाрде рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рди рдХрд░ें। рдк्рд░рднाрд╡ (impact) рдФрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг (control) рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рджें рдХौрди-рд╕ी рдХрдордЬोрд░ी рдоेрд░ी рдЬ़िрди्рджрдЧी/рдХाрдо рдкрд░ рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рдЕрд╕рд░ рдбाрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рдХिрд╕рдкрд░ рдоैं рдЕрд╕рд▓ рдоें рдк्рд░рднाрд╡ рдбाрд▓ рд╕рдХрддा/рд╕рдХрддी рд╣ूँ?

рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд░рдгрдиीрддिрдпाँ - рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рд╕ुрдзाрд░рдиे рдХे рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЙрдкाрдп

рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рд▓рдХ्рд╖्рдп рдФрд░ рдоाрдЗрдХ्рд░ो-рд╣ैрдмिрдЯ्рд╕

рдмрдб़े рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХो рдЫोрдЯे рд╣िрд╕्рд╕ों рдоें рдмाँрдЯ рджें। рдЙрджाрд╣рд░рдг- рдпрджि рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдмोрд▓рдиा (public speaking) рдбрд░ рд╣ै рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХрд░ें 2 рдоिрдирдЯ рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХे рд╡ाрдХ्рдпों рд╕े рд░ोрдЬ़ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рд╕े। рдоाрдЗрдХ्рд░ो-рд╣ैрдмिрдЯ्рд╕ рдЬैрд╕े рд░ोрдЬ़ 5 рдоिрдирдЯ рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╕े рдбूрдмрддी рд░ुрдЪि рдлिрд░ рдЙрднрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै।

SMART рд▓рдХ्рд╖्рдп рдмрдиाрдиा-

Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound- рдпрд╣ рд▓рдХ्рд╖्рдп рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХा рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдвांрдЪा рд╣ै। рдоैं рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдмрдв़ाрдКँрдЧा рдХी рдЬрдЧрд╣ рдХрд╣ें - рдоैं рдЕрдЧрд▓े 8 рд╣рдл्рддों рдоें рд╕рдк्рддाрд╣ рдоें 2 рдмाрд░ 10-10 рдоिрдирдЯ рдХे рд╕्рд╡рд░ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░ूँрдЧा рдФрд░ рд╣рд░ рд╕рдк्рддाрд╣ рдПрдХ рдоिрдд्рд░ рдХे рд╕ाрдордиे рдмोрд▓рдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░ूँрдЧा।

рд▓рдЧाрддाрд░ рдлीрдбрдмैрдХ рдФрд░ рд╕рдоाрдпोрдЬрди

рдк्рд░рдЧрддि рдХो рдоाрдкें- рдбाрдпрд░ी рд░рдЦें, рд░िрдХॉрд░्рдбिंрдЧ рдХрд░ें рдФрд░ рд╣рд░ рджो рд╣рдл्рддे рдоें рдЕрдкрдиी рд░рдгрдиीрддि рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХрд░ें। рдЬो рдХाрдо рдирд╣ीं рдХрд░ рд░рд╣ा, рдЙрд╕े рдмрджрд▓ें।

рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рддाрдХрдд рдоें рдмрджрд▓рдиे рд╡ाрд▓े рдХौрд╢рд▓ рд╕ीрдЦें

  • рд╕ंрдЪाрд░ рдФрд░ рд╢्рд░ोрддा рдХौрд╢рд▓- рд╕рдХ्рд░िрдп рд╕ुрдирд╡ाрдИ, рд╕्рдкрд╖्рдЯрддा рдФрд░ рдк्рд░рднाрд╡ी рдмोрд▓рдЪाрд▓।
  • рд╕рдордп рдк्рд░рдмंрдзрди- рдк्рд░ाрдердоिрдХрддाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी, рдЯाрдЗрдо рдм्рд▓ॉрдХिंрдЧ, 2-рдоिрдирдЯ рдиिрдпрдо।
  • рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा (EQ)- рдЕрдкрдиी рднाрд╡рдиाрдПँ рдкрд╣рдЪाрдирдиा, рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиा рдФрд░ рд╕рд╣ाрдиुрднूрддि рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиा।
  • рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा- рдлीрдбрдмैрдХ рд▓ेрдиा, рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдпोрдЬрдиाрдПँ рдмрдиाрдиा, рдФрд░ рдХोрд░्рд╕/рдХिрддाрдмें рд▓ेрдиा।

рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЙрдкрдХрд░рдг- рднीрддрд░ рд╕े рд╕рд╢рдХ्рдд рдмрдиाрдиा

рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рдЖрдд्рдо-рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк (Negative self-talk) рдмрджрд▓ें

рдЬрдм рднी рдорди рдоें “рдоैं рдпрд╣ рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा” рдЬैрд╕ा рд╡िрдЪाрд░ рдЖрдпे, рдЙрд╕े рд▓िрдЦ рдХрд░ рдмрджрд▓ें рдоैं рдЕрднी рд╕ीрдЦ рд░рд╣ा/рд░рд╣ी рд╣ूँ рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╕े рдоैं рдЗрд╕рдоें рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиूंрдЧा/рдмрдиूंрдЧी। рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдкрд░ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ affirmations рдЕрдкрдиाрдПँ।

рдХॉрдЧ्рдиिрдЯिрд╡ рдмिрд╣ेрд╡िрдпрд░рд▓ рдЯेрдХ्рдиिрдХ (CBT) рдХे рд╕рд░рд▓ рдк्рд░рдпोрдЧ

  • рд╡िрдЪाрд░ों рдХी рдЪुрдиौрддी- рдХिрд╕ी рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╡िрдЪाрд░ рдХो рд╕рдмूрдд рдХे рд╕ाрде рдкрд░рдЦें рдХ्рдпा рдпрд╣ рд╕рдЪ рд╣ै? рдХ्рдпा рдЗрд╕рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд рдЙрджाрд╣рд░рдг рднी рд╣ैं?
  • рдПрдХ्рд╕рдкोрдЬ़рд░ рдеेрд░рдкी рдХा рдоाрдЗрдХ्рд░ो рд░ूрдк- рдбрд░ рдХो рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рд╣िрд╕्рд╕ों рдоें рдмाँрдЯ рдХрд░ рдЙрд╕рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░ें рдЬैрд╕े рднीрдб़ рдХा рдбрд░ рдкрд╣рд▓े рдЫोрдЯे рд╕рдоूрд╣ рдоें рдмाрдд рдХрд░рдиा।

рдоाрдЗрди्рдбрдлुрд▓рдиेрд╕ рдФрд░ рдз्рдпाрди (Mindfulness & Meditation)

рдз्рдпाрди рдорди рдХो рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдХрд░рдиे рдФрд░ рдЪिंрддा рдШрдЯाрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै। рд░ोрдЬ़ 10 рдоिрдирдЯ рд╢्рд╡ाрд╕ рдз्рдпाрди рд╕े рдЖрдк рдЪिंрддा рдФрд░ рдЖрдд्рдо-рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

рд╡िрдЬ़ुрдЕрд▓ाрдЗрдЬ़ेрд╢рди (Visualization)

рдХिрд╕ी рд▓рдХ्рд╖्рдп рдоें рд╕рдлрд▓ рд╣ोрдиे рдХी рдХрд▓्рдкрдиा рддंрдд्рд░िрдХा рдоाрд░्рдЧ (neural pathways) рдмрдиाрддी рд╣ै। рд░ोреЫ 5-10 рдоिрдирдЯ рдоें рд╕рдлрд▓ рдкрд░िрдгाрдоों рдХा рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдордирди рдХрд░ें рдпрд╣ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдмрдв़ाрддा рд╣ै।

рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдмрджрд▓рдиे рдХे рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЙрдкाрдп рдФрд░ рддрдХрдиीрдХें рд░ूрдЯीрди рдФрд░ рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдмрдиाрдпें

рдХрдордЬ़ोрд░िрдпों рд╕े рд▓реЬрдиे рдоें рд░ूрдЯीрди рдмрдб़ा рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै। рд╕ुрдмрд╣-рд╕ुрдмрд╣ рдЫोрдЯे рд▓рдХ्рд╖्рдп рддрдп рдХрд░ें, рдЬैрд╕े рдЕрдз्рдпрдпрди рдХा рд╕рдордп, рд╡्рдпाрдпाрдо рдпा рд╕्рдХिрд▓ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХा рд╕рдордп। рдиिрдпрдордмрдж्рдз рд╕рдордп рддाрд▓िрдХा рдЖрдд्рдо-рдиिрдпрдорди рдХो рдордЬрдмूрддी рджेрддी рд╣ै।

рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХा рдЕрдиुрдХूрд▓рди

рдЖрдкрдХे рдЖрд╕рдкाрд╕ рдХा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдЖрдкрдХी рдЖрджрддों рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рд╡िрдХрд░्рд╖рдг рдШрдЯाрдпें рдлोрди рдиोрдЯिрдл़िрдХेрд╢рди рд╕ीрдоिрдд рдХрд░ें рдкрдв़ाрдИ рдХा рд╡िрд╢ेрд╖ рд╕्рдеाрди рдмрдиाрдпें рдФрд░ рдЙрди рд▓ोрдЧों рдХे рд╕ाрде рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рдмिрддाрдпें рдЬो рдЖрдкрдХो рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं।

рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдФрд░ рд╕рд╣рдпोрдЧ (Accountability & Support)

рдПрдХ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ рджोрд╕्рдд рдпा рдоेंрдЯрд░ рдЪुрдиें рдЬो рдЖрдкрдХी рдк्рд░рдЧрддि рдкूрдЫे। рд╕ाрдЭा рд▓рдХ्рд╖्рдп рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдоूрд╣ों рд╕े рдЬुрдб़ें рд╕рдоूрд╣ рд╕рдорд░्рдерди рд╕े рдк्рд░ेрд░рдгा рдоिрд▓рддी рд╣ै।

рдХौрд╢рд▓-рдЖрдзाрд░िрдд рдЕрдн्рдпाрд╕ ( deliberate practice )

рд╕िрд░्рдл рдЕрдн्рдпाрд╕ рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рд╕ंрд░рдЪिрдд рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░ें рд▓рдХ्рд╖्рдп рдЪुрдиें рдлीрдбрдмैрдХ рд▓ें рдФрд░ рдХрдаिрдиाрдИ рдмрдв़ाрддे рдЬाрдПँ। рдпрд╣ рдУрд╡рд░рдЯाрдЗрдо рдХ्рд╖рдорддा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХрд░ेрдЧा।

рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг  рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рддाрдХрдд рдоें рдмрджрд▓рдиे рдХे рдХेрд╕ рд╕्рдЯрдбी

рдЖрд▓рд╕्рдп рдФрд░ рдЕрдиिрдж्рд░ा рд╕े рдЬूрдЭрдиा

рд╕рдорд╕्рдпा: рдЖрд▓рд╕्рдп рдФрд░ рдХाрд░्рдп рд╕्рдердЧрди (procrastination).
рд░рдгрдиीрддि: рджिрди рдХे рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рдЯाрд╕्рдХ (Pomodoro рддрдХрдиीрдХ: 25 рдоिрдирдЯ рдХाрдо + 5 рдоिрдирдЯ рдм्рд░ेрдХ), рдиींрдж рдХा рдиिрдпрдоिрдд рд╕рдордп, рд╕ुрдмрд╣ рд╣рд▓्рдХी рдПрдХ्рд╕рд░рд╕ाрдЗрдЬ рд╕े рдКрд░्рдЬा рдмрдв़ाрдиा। рд╕рдоाрдЬिрдХ рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा—рдХिрд╕ी рдоिрдд्рд░ рдХे рд╕ाрде рджिрди рдХे рд▓рдХ्рд╖्рдпों рдХो рд╕ाрдЭा рдХрд░рдиा।
рдкрд░िрдгाрдо: рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде рдХाрд░्рдп рдкूрд░ा рд╣ोрдиे рдХी рдЖрджрдд рдмрдирддी рд╣ै рдФрд░ рдЖрдд्рдо-рд╕ंрддोрд╖ рдмрдв़рддा рд╣ै।

рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдмोрд▓рдиे рдХा рдбрд░

рд╕рдорд╕्рдпा: рднीрдб़ рдХे рд╕ाрдордиे рдмोрд▓рдиे рдоें рднрдп।
рд░рдгрдиीрддि: рдоाрдЗрдХ्рд░ो-рдПрдХ्рд╕рдкोрдЬ़рд░ (рдкрд╣рд▓े рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें, рдлिрд░ рдЫोрдЯे рд╕рдоूрд╣ рдоें), рд╡ीрдбिрдпो рд░िрдХॉрд░्рдбिंрдЧ рдХрд░ рдХे рд╕्рд╡рдпं рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг, рд▓ोрдХрд▓ рдЯॉрд╕्рдЯрдоाрд╕्рдЯрд░्рд╕ рд╕рдоूрд╣ рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиा। рд╡िрдЬ़ुрдЕрд▓ाрдЗрдЬ़ेрд╢рди рдФрд░ рд╢्рд╡ाрд╕ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдЬोрдб़ें।
рдкрд░िрдгाрдо- рдзीрд░े-рдзीрд░े рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдмрдв़рддा рд╣ै рдк्рд░рд╕्рддुрддि рд╢ैрд▓ी рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддी рд╣ै।

рдЖрдд्рдо-рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдФрд░ Perfec­tionism

рд╕рдорд╕्рдпा- рд╣рд░ рдХाрдо рдоें рдд्рд░ुрдЯि рди рд╕рд╣рдиे рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि।
рд░рдгрдиीрддि: рдЫोрдЯे рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдкрд░ рдлोрдХрд╕, рдкрд░िрдгाрдоों рдХे рдмрдЬाрдп рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХा рдЬрд╢्рди рдордиाрдиा, рдФрд░ рдЕрдЪ्рдЫा рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдЕрдкрдиाрдиा। рд╡िрдлрд▓рддाрдУं рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рдХा рд░िрдХॉрд░्рдб рд░рдЦрдиा।
рдкрд░िрдгाрдо- рддрдиाрд╡ рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै рдЧрддि рдФрд░ рдЙрдд्рдкाрджрди рдмрдв़рддे рд╣ैं।

рд░ोрдЬ़рдорд░्рд░ा рдХे рдЕрдн्рдпाрд╕ 30 рджिрди рдХा рдпोрдЬрдиा рдирдоूрдиा

рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдПрдХ рд╕ाрдоाрди्рдп рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рдХ рд╣ै рдЬिрд╕े рдЖрдк рдЕрдкрдиी рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмрджрд▓ рд╕рдХрддे/рд╕рдХрддी рд╣ैं।

рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдФрд░ рдЫोрдЯी рдЖрджрддें

  • рджिрди 1–2- рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХी рд╕ूрдЪी рдмрдиाрдпें (10-15 рдЖрдЗрдЯрдо)।
  • рджिрди 3- рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рддрдп рдХрд░ें (рдКрдкрд░ рдмрддाрдП рдоाрдирджрдг्рдб рдЕрдиुрд╕ाрд░)।
  • рджिрди 4–7- рд╣рд░ рджिрди 1 рдоिрдиी-рд╣ैрдмिрдЯ рдЬोрдб़ें (рдЬैрд╕े 5 рдоिрдирдЯ рдз्рдпाрди 10 рдоिрдирдЯ рд╕्рдХिрд▓ рдЕрдн्рдпाрд╕)।
  •  рдЕрдн्рдпाрд╕ рдФрд░ рд╕ीрдЦрдиा
  • рд░ोрдЬ़ 20 рдоिрдирдЯ рд▓рдХ्рд╖िрдд рдЕрдн्рдпाрд╕ (рдХौрд╢рд▓ рдкрд░)।
  • рд╣рд░ рджूрд╕рд░े рджिрди 10 рдоिрдирдЯ рдлीрдбрдмैрдХ/рд░िрдХॉрд░्рдбिंрдЧ।
  • рд╕рдк्рддाрд╣ рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдоेंрдЯрд░/рджोрд╕्рдд рд╕े рдЪрд░्рдЪा।

рдПрдХ्рд╕рдк्рд▓ोрдЬрд░ рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди

  • рдбрд░ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХा рдЫोрдЯे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╕ाрдордиा рдХрд░ें (micro-exposure)।
  • рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╡िрдЪाрд░ рд░िрдХॉрд░्рдб рдХрд░ें рдФрд░ рдЪैрд▓ेंрдЬ рдХрд░ें।
  • рдк्рд░рдЧрддि рдбाрдпрд░ी рд▓िрдЦрдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ें।

рд╕рдоेрдХрди рдФрд░ рд╡ृрдж्рдзि

  • рдЬिрди рддрдХрдиीрдХों рд╕े рдмेрд╣рддрд░ рдкрд░िрдгाрдо рдоिрд▓े рдЙрди्рд╣ें рдмрдв़ाрдпें।
  • рдЕрдЧрд▓े 3 рдорд╣ीрдиे рдХे рд▓िрдП SMART рд▓рдХ्рд╖्рдп рдмрдиाрдпें।
  • рд╕рдлрд▓рддा рдХे рдЫोрдЯे рдЬрд╢्рди (reward) рддрдп рдХрд░ें।

рд░िрд╢्рддों рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХрдордЬोрд░िрдпाँ- рд╕ाрдордЬिрдХ рдЙрди्рдирдпрди

рд╕ंрдЪाрд░ рдоें рд╕ुрдзाрд░

рд╕ुрдирдиा рд╕ीрдЦें рдЖрдорддौрд░ рдкрд░ рд▓ोрдЧ рдЕрдзिрдХ рд╕ुрдирдиे рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдирд╣ीं рдХрд░рддे। рд╕्рд╡рдпं рдХो рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдк्рд░рд╢्рди рдкूрдЫें рдФрд░ рд╕рдорд░ी рдХрд░ें рдХि рд╕ाрдордиे рд╡ाрд▓े рдиे рдХ्рдпा рдХрд╣ा।

рд╕ीрдоाрдПँ рддрдп рдХрд░рдиा (Setting boundaries)

рдХुрдЫ рдХрдордЬोрд░िрдпाँ рдЬैрд╕े рдиा рдирд╣ीं рдХрд╣ рдкाрдиा рдХो рд╕ीрдоा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рд╕े рдаीрдХ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╕рдо्рдоाрдирдЬрдирдХ рдФрд░ рд╕рд░рд▓ рдиा рдмोрд▓рдиा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдоांрдЧрддा рд╣ै, рдкрд░ рдпрд╣ рдЖрдд्рдо-рд╕рдо्рдоाрди рдмрдв़ाрддा рд╣ै।

рдиेрдЯрд╡рд░्рдХिंрдЧ рдФрд░ рд╕ंрдмंрдз рдиिрд░्рдоाрдг

рдХрдордЬ़ोрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХौрд╢рд▓ рдХो рдЫोрдЯे рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдЗрд╡ेंрдЯ्рд╕ рд╕े рд╕ुрдзाрд░ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдкрд╣рд▓े рдПрдХ-рджो рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕े рд╕े рдкрд░िрдЪрдп рдлिрд░ рдзीрд░े-рдзीрд░े рд╕рдоूрд╣ рд╡िрд╕्рддाрд░ рдХрд░ें।

рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп-рд╕ंрдмंрдзी рдХрдордЬोрд░िрдпाँ- рдКрд░्рдЬा рдХी рдУрд░ рд╕ुрдзाрд░ рдиींрдж, рдкोрд╖рдг, рдФрд░ рд╡्рдпाрдпाрдо

рдХрдордЬ़ोрд░िрдпाँ рдЕрдХ्рд╕рд░ рдКрд░्рдЬा рдХी рдХрдоी рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ोрддी рд╣ैं। рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдиींрдж (7-8 рдШंрдЯे) рд╕ंрддुрд▓िрдд рдЖрд╣ाрд░ рдФрд░ рдиिрдпрдоिрдд рд╡्рдпाрдпाрдо рд╕े рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдХ्рд╖рдорддा рдмрдв़рддी рд╣ै।

рдКрд░्рдЬा рдк्рд░рдмंрдзрди рдмрдиाрдо рд╕рдордп рдк्рд░рдмंрдзрди

рджिрди рдХे рдКрд░्рдЬा рдЪрдХ्рд░ (circadian rhythm) рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рдХाрд░्рдп рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░ें- рдЬрдм рдЖрдк рдЕрдзिрдХ рдКрд░्рдЬा рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рддे рд╣ों рдХрдаिрди рдХाрд░्рдп рдХрд░ें; рдХрдо рдКрд░्рдЬा рд╕рдордп рдоें рдЖрд╕ाрди рдХाрд░्рдп рд░рдЦें।

рддрдиाрд╡ рдк्рд░рдмंрдзрди

рддрдиाрд╡ рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рдмрдв़ाрддा рд╣ै। рд╢्рд╡ाрд╕ рдЕрдн्рдпाрд╕, рдпोрдЧ рдФрд░ рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдЧрддिрд╡िрдзि рд╕े рддрдиाрд╡ рдШрдЯाрдПँ।

рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдХौрд╢рд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рдЬ्рдЮाрди рд╕े рдмрджрд▓рдиा рд▓рдХ्рд╖िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдХोрд░्рд╕ेрд╕

рдХрдордЬ़ोрд░िрдпों рдкрд░ рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЫोрдЯे-рд╡िрд╢ेрд╖ीрдХृрдд рдХोрд░्рд╕ рдХрд░ें — рдЬैрд╕े рд╕рдордп рдк्рд░рдмंрдзрди, рдкрдм्рд▓िрдХ рд╕्рдкीрдХिंрдЧ, рдпा рднाрд╡рдиा-рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХे рдХोрд░्рд╕।

 рдХिрддाрдмें, рдкॉрдбрдХाрд╕्рдЯ рдФрд░ рд╕ाрд░ांрд╢

рдХाрдлी рд╡िрд╖рдпों рдкрд░ рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдкрдв़рдиे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд╕ाрд░ांрд╢ рд▓िрдЦें рдФрд░ рдЙрд╕ рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ें- рдпрд╣ рд╕ीрдЦ рдХो рдЧрд╣рд░ा рдХрд░рддा рд╣ै।

рдоेंрдЯрд░िंрдЧ рдФрд░ рдХोрдЪिंрдЧ

рдПрдХ рдЕрдиुрднрд╡ी рдоेंрдЯрд░ рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдлीрдбрдмैрдХ рдФрд░ рдк्рд░ेрд░рдгा рджेрддा рд╣ै। рдЫोрдЯी-рдЫोрдЯी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ें рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╕ुрдЭाрд╡ рд▓ें।

рдЕрд╕рдлрд▓рддा рдХो рдкूँрдЬी рдоें рдмрджрд▓рдиा рд╡िрдлрд▓рддा рдХा рдкुрдирд░्рдиिрд░्рдоाрдг (Reframing failure)

рд╡िрдлрд▓рддा рдХो рдЕंрдд рди рдоाрдирдХрд░ рдбेрдЯा (рдЬाрдирдХाрд░ी) рдоाрдиें рдЬो рдХाрдо рдХिрдпा, рдФрд░ рдХ्рдпा рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ। рд╣рд░ рд╡िрдлрд▓рддा рд╕े рд╕ीрдЦ рдиिрдХाрд▓ рдХрд░ рдЕрдЧрд▓ी рд░рдгрдиीрддि рдмрдиाрдпें।

рдЬोрдЦिрдо рд▓ेрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдмрдв़ाрдПँ

рдирдП рдк्рд░рдпाрд╕ों рдоें рдЕрд╕рдлрд▓рддा рдХा рдбрд░ рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╣ै। рдЫोрдЯी-рдЫोрдЯी рд░िрд╕्рдХ рд▓ेрдХрд░ рдЕрдкрдиी рд╕рд╣рдирд╢ीрд▓рддा рдмрдв़ाрдПं рдпрд╣ рд▓ंрдмे рд╕рдордп рдоें рд╕рд░ाрд╣рдиीрдп рдкрд░िрдгाрдо рджेрддा рд╣ै।

рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓

рд╡िрдлрд▓рддा рдХे рдмाрдж рдлीрдбрдмैрдХ рд▓ें рдк्рд░ाрд░ूрдк: рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ? рдХ्рдпों рд╣ुрдЖ? рдЖрдЧे рдХ्рдпा рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрдЧा? рдпрд╣ рддीрди рдк्рд░рд╢्рди рдЖрдкрдХो рдЕрдЧрд▓ी рдмाрд░ рдмेрд╣рддрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░ेंрдЧे।

рдк्рд░ेрд░рдгा рдФрд░ рджृрдв़рддा рдХाрдпрдо рд░рдЦрдиा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХो рдЕрд░्рде рджेрдиा (Meaningful goals)

рдЬрдм рд▓рдХ्рд╖्рдп рдЖрдкрдХे рдоूрд▓्рдпों рд╕े рдЬुрдб़े рд╣ों, рддрдм рдк्рд░ेрд░рдгा рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд░рд╣рддी рд╣ै। рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХा рдХ्рдпों рдвूँрдвें рдпрд╣ рдЖрдкрдХी рджृрдв़рддा рдХा рд╕्рд░ोрдд рд╣ोрдЧा।

рдк्рд░рдЧрддि рдХा рджृрд╢्рдп рд░िрдХॉрд░्рдб рд░рдЦें

рд░ोрдЬ़ рдЫोрдЯी рд╕рдлрд▓рддा рдХो рд░िрдХॉрд░्рдб рдХрд░ें- рдпрд╣ рдиिрд░ंрддрд░ рдк्рд░ेрд░рдгा рджेрддा рд╣ै। рдЙрджाрд╣рд░рдг-  рд▓िрдЦिрдд рдбाрдпрд░ी, рд░िрдХॉрд░्рдбेрдб рд╡ॉрдпрд╕ рдиोрдЯ рдпा рдЫोрдЯी-рдЫोрдЯी рдЯाрд╕्рдХ рдХрдо्рдк्рд▓ीрд╢рди рд▓िрд╕्рдЯ।

рдк्рд░ेрд░рдгाрджाрдпрдХ рдЖрджрддें рдЕрдкрдиाрдПँ

рд╕ुрдмрд╣ рдХी рджिрдирдЪрд░्рдпा рдкрдв़рдиे рдХा рд╕рдордп рдЕрд╕рдордп рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдм्рд░ेрдХ рдпे рдЖрджрддें рд▓ंрдмे рд╕рдордп рдоें рд╡िрдлрд▓рддा рдХी рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдШрдЯाрддी рд╣ैं।

рдЕрдХ्рд╕рд░ рдкूрдЫे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рд╢्рди (FAQ)

рдк्рд░рд╢्рди- рдХ्рдпा рдХोрдИ рдХрдордЬोрд░ी рд╣рдоेрд╢ा рдХे рд▓िрдП рдмрджрд▓ рд╕рдХрддी рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░- рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХрдордЬोрд░िрдпाँ рдЕрдн्рдпाрд╕, рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдмрджрд▓ी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ैं। рдХुрдЫ рд╕्рд╡рднाрд╡рдЧрдд рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рдХрдо рдмрджрд▓ी рдЬाрддी рд╣ैं, рдкрд░ рдЙрдирдкрд░ рдХाрдо рдХрд░рдХे рдЙрди्рд╣ें рдЙрдкрдпोрдЧी рд╢рдХ्рддि рдоें рдмрджрд▓ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди: рдЕрдЧрд░ рдоैं рдмाрд░-рдмाрд░ рдлिрд╕рд▓ рдЬाрдКँ рддो?
рдЙрдд्рддрд░: рдЕрд╕рдлрд▓рддा рдХा рдЕрд░्рде рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╣ोрдиा рд╣ै। рд░рдгрдиीрддि рдмрджрд▓ें рд▓рдХ्рд╖्рдп рдЫोрдЯे рдХрд░ें рдФрд░ рдлिрд░ рд╕े рд╢ुрд░ू рдХрд░ें। рдЖрдд्рдо-рдХрд░ुрдгा рдмрдиाрдП рд░рдЦें।

рдк्рд░рд╢्рди: рдХ्рдпा рдмाрд╣рд░ी рдорджрдж (рдеेрд░ेрдкी / рдХोрдЪिंрдЧ) рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░: рдирд╣ीं рд╣рдоेрд╢ा, рдкрд░ рдпрджि рдХрдордЬोрд░िрдпाँ рдЬीрд╡рди рдХो рдЧंрднीрд░ рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ों (рдЬैрд╕े рдЕрд╡рд╕ाрдж, рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдЪिंрддा) рддो рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдорджрдж рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рдХोрдЪिंрдЧ рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЧрддि рддेрдЬ рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдХрдордЬ़ोрд░िрдпाँ рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдХрдордЬोрд░ी рдХा рд╕рдмूрдд рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╕ुрдзाрд░ рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рд╣ैं। рд╕рд╣ी рдоाрдирд╕िрдХрддा, рдиिрдпрдоिрдд рдЕрдн्рдпाрд╕, рд░рдгрдиीрддि рдФрд░ рд╕рдорд░्рдерди рдХे рд╕ाрде рдХोрдИ рднी рдХрдоी рддाрдХрдд рдоें рдмрджрд▓ी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдпाрдд्рд░ा рд╕рд░рд▓ рдирд╣ीं рд╣ोрддी, рдкрд░ рдЫोрдЯे, рдиिрдпрдоिрдд рдХрджрдоों рд╕े рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ै। рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ें, рд▓рдХ्рд╖्рдп рдмрдиाрдпें, рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░ें, рдлीрдбрдмैрдХ рд▓ें рдФрд░ рдХрднी рд╣ाрд░ рди рдоाрдиें рдпрд╣ी рдХрдордЬोрд░िрдпों рдХो рддाрдХрдд рдоें рдмрджрд▓рдиे рдХा рд╕рдЪ्рдЪा рдоंрдд्рд░ рд╣ै।

рдХाрд░्рдпрд╕ूрдЪी рдЖрдЬ рд╕े рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХे рддीрди рдЫोрдЯे рдХрджрдо (рддुрд░ंрдд рд▓ाрдЧू рдХрд░ें)

  1. рдЖрдЬ 15 рдоिрдирдЯ рдиिрдХाрд▓рдХрд░ рдЕрдкрдиी рддीрди рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдХрдордЬोрд░िрдпाँ рд▓िрдЦ рд▓ें рдФрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЫोрдЯा SMART рд▓рдХ्рд╖्рдп рдмрдиाрдПं।
  2. рдЕрдЧрд▓े 7 рджिрдиों рдХे рд▓िрдП рд╣рд░ рджिрди 10 рдоिрдирдЯ рдХा рд▓рдХ्рд╖िрдд рдЕрдн्рдпाрд╕ рддрдп рдХрд░ें рдФрд░ рдПрдХ рдоिрдд्рд░ рдХो рдЗрд╕рдХी рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рджें (accountability)।
  3. рд╣рд░ рд░рд╡िрд╡ाрд░ рдХो 15 рдоिрдирдЯ рдк्рд░рдЧрддि рдбाрдпрд░ी рд▓िрдЦें- рдХ्рдпा рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ुрдЖ, рдХ्рдпा рдЪुрдиौрддी рд░рд╣ी рдФрд░ рдЕрдЧрд▓े рд╕рдк्рддाрд╣ рдХ्рдпा рдмрджрд▓рдиा рд╣ै।


рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ

рдзреНрдпрд╛рди рдФрд░ рдореМрди рдХреА рд╢рдХреНрддрд┐